Đó là một danh lam thắng cảnh về địa chất, được gọi với cái tên khác là Gành Đá Dĩa, nằm tại xã An Ninh Đông, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên.

Có diện tích lên tới 2km², đó là một tổ hợp những tầng đá nhấp nhô của tự nhiên, chúng nghiêng nghiêng chéo chéo bám sát vào nhau, một nửa nằm ở phía trên, còn nửa kia chìm dưới mặt nước. Nếu hướng từ trên cao nhìn xuống, thì tổ hợp này trông như một chiếc tổ ong khổng lồ, bao quanh chúng là một bãi cát hình trăng lưỡi liềm, phía trước là một vùng biển sạch đẹp, và đây là lý do vì sao khu vực được coi là một trong những địa điểm thu hút dấu chân khách thăm quan khi tới Phú Yên.
 

Tại sao lại có tên Ghềnh Đá Dĩa

Đẹp với phong cảnh nước xanh biêng biếc, sóng trắng bạc bọt còn phải nói đến nguồn gốc hình thành của nơi đây, cũng chính là tâm điểm cho chuyến hành trình khám phá Ghềnh Đá Dĩa. “Xưa kia, khu vực này vốn có một gia đình giàu có, không may người vợ mất sớm, cũng chưa kịp có chung với nhau một đứa con, duy chỉ còn lại mỗi người đàn ông chung tình thương vợ. Sống trong quãng đời còn lại, ông quyết định đem một phần của cải kho báu phân phát cho người dân trong vùng, phần còn lại ông cất giữ để sau này xây dựng chùa chiền tạo phúc cho người sau.
Nhưng tiếc thay, ý tưởng chưa thành thì ông đi theo tiếng gọi của vợ. Biết được kho báu lớn vẫn còn được cất giấu tại một địa điểm trên bờ biển, với cửa kho đơn thuần chỉ là ván gỗ, xung quanh gồm các bức tường đá chồng chất lên nhau, khiến những kẻ có tham vọng đã tìm tới đây để đào bới.

Thật lạ thay, hệ thống bảo vệ thì rất nguyên sơ, nhưng chúng không tài nào có thể mở được cửa. Quá tức giận, chúng còn dùng lửa để đốt, dù lửa có ngùn ngụt lên tận trời cao thì cánh cửa vẫn còn nguyên ra đó.

Không chịu bỏ cuộc, chúng vẫn tiếp tục tìm mọi cách phá được mới thôi, cho tới một đêm nọ, lửa quá to, gió quá lớn, đã hình thành nên một vòi rồng lửa cuốn bay mọi thứ trong khu vực, thậm chí cả kho báu tại đây, còn những kẻ trộm kho báu thì không biết bị thổi đi đâu. Người ta chỉ biết rằng, ngay sang rạng sáng hôm sau khi người dân tiến ra khu vực này, mọi thứ xung quanh không phải là vàng bạc châu báu, mà chúng là những khối đá hình lục giác xếp chồng xếp chéo như một đống bát đĩa lộn xộn. Cũng kể từ đó người dân nơi đây đã gọi khu vực này là Ghềnh Đá Dĩa”.

Cảm nhận

Bên cạnh đó còn có một biến thể khác, họ cho rằng gia đình ông còn có những người con, và chúng chính là những tên trộm ngấm ngầm muốn lấy tài sản của ông khi biết tin cha mình muốn chia kho báu cho mọi người mà không để lại cho chúng. Gắn liền với đó là lời nguyền vạn dặm “Người cần sẽ mở được cửa kho báu, còn kẻ tham sẽ muôn đời không thể cậy nổi”.

Nhưng đấy chỉ là những câu chuyện được truyền miệng trong dân gian, còn với Hành trình Phú Yên lại nghĩ rằng, chúng ta nên thử tìm hiểu theo khía cạnh khoa học xem sao. Với quan điểm của các nhà nghiên cứu “Ghềnh Đá Dĩa được hình thành từ các vụ phun trào núi lửa qua hàng triệu năm trở về trước, những dải dung nham đổ dồn ra biển, chúng gặp nước sẽ nguội dần rồi đông cứng lại, các kết cấu phần tử bên trong bị rạn nứt, đã hình thành nên một cảnh quan kỳ thú của ngày hôm nay”.

Và đó chính là những câu chuyện về nguồn gốc hình thành của Ghềnh Đã Dĩa. Cốt tích đã biết, vẻ đẹp cũng được hiểu sơ qua, có lẽ một chuyến đi khám phá tận mắt chứng kiến sẽ làm cho nhiều người hiểu rõ hơn về địa danh này ở Phú Yên.